KSIĄŻKI MOJEGO DZIECIŃSTWA

Ten temat będzie potraktowany w odcinkach, bo zanudziłabym Was na śmierć! A więc, zapraszam do przeszukania zakamarków pamięci , pierwsza półka biblioteczna otwarta!

Znalazłam kiedyś w Internecie strony poświęcone właśnie zapomnianym książkom z dzieciństwa i młodości. Fenomenem jest to, jak wiele książek ludzie pamiętają i wspominają z ciepłem, rozrzewnieniem i sympatią. Wniosek z tego jeden: nasze lektury z dzieciństwa pozostawiają niezatarty ślad na naszej psychice i dlatego trzeba bardzo starannie dobierać lektury dla dzieci. Od tego też trochę zależy , jakimi ludźmi będą później, co w nich pozostanie .  To jest dla mnie temat-rzeka, boję się, że jak zacznę sypać przykładami to dziesięć stron popłynie jak nic. Ale spróbuję choć niektóre i choć trochę. O, już się wszyscy pchają i wołają „Napisz o mnie, i o mnie, i o mnie , i o nas!!! Jeszcze my, jeszcze j a!!!” i już ich widzę, Toczonego Dziadka i Malowaną Babkę, Dzieci Pana Majstra, Dorotę i jej towarzyszy, Anię z Zielonego Wzgórza, Tomka, Mary Poppins, oczywiście wszystkich z Doliny Muminków, Tordis z „Nad dalekim cichym fiordem”, która pisała do Nansena, Joasię Uruską z „Zawsze jakieś jutro”, zaczytanego na amen, dziewczynki z „Dwóch kostek cukru”, wszystkie zwierzaki z opowiadań Grabowskiego i och, tylu jeszcze!!!

A więc zacznijmy... Ba, ale od czego? Może od pierwszej grubszej książki przeczytanej samodzielnie, tj „W Dolinie Muminków”. Najbardziej pamiętam, że nauczyłam się z niej pierwszego angielskiego zdania „I am hungry!” , które wypowiadał Muminek, bawiąc się z Migotką w Tarzana i Jane. A Buki bałam się okropnie, była taka zimna i miała przerażające wyłupiaste oczy... Najfajniejszy był luzak Włóczykij, który robił to na co miał ochotę i wędrował po całym świecie. A rozkoszni Topik i Topcia, posiadacze królewskiego rubinu w swoim „fuferku”? Dość długo mówiłam jak oni, czyli wszystko na „f”. Dalsze części Muminków to już nie to samo, ta pierwsza – najcudowniejsza.
A teraz coś mniej znanego: „Historia Toczonego Dziadka i Malowanej Babki”, która toczyła się gdzieś około I wojny światowej i później w raczej biedniejszych sferach. Bohaterowie byli zabawkami drewnianymi i przez koleje ich losów poznawałam życie w tamtych czasach, nie zawsze kolorowe i miłe. Pamiętam jak byli przerażeni, gdy wypadli z wozu podczas przeprowadzki i nie wiedzieli, co z nimi będzie... Trochę smutne to było.
Tu mała dygresja: największą radością było, jak przychodziła z Krakowa paczka z książkami po moich kuzynkach. Ja byłam najmłodsza, więc dziedziczyłam książki, z których one już „wyrosły” . Pamiętam jak dziś to podniecenie i oczekiwanie, co też będzie tym razem w paczce?? A było mnóstwo, i bajki i Mary Poppins, i Brzechwa, nie jestem w stanie wszystkiego wymienić, to zresztą nieważne. Dla mnie to była kopalnia skarbów, w której mogłam się zanurzyć bez opamiętania. A paczki były duże...
Koniec dygresji.

 No to wracamy do moich bohaterów książkowych. Absolutna klasyka: Ania Shirley, czyli Ania z Zielonego Wzgórza. Najukochańsza chyba postać z książek  mojego dzieciństwa. Cały cykl powieści o Ani przeczytany po wielekroć, a „Ania na Uniwersytecie” znana chyba prawie na pamięć. Całe fragmenty jestem w stanie cytować, po połowie zdania wiem, co będzie dalej. Na tej książce uczyłam się pisać na maszynie (starej Erice z lat 40-tych, odziedziczonej po stryju Janie), przepisując ja po prostu. Rozkoszne czasy studenckie Ani,  mały domek w milionerskiej Alei Spofforda, tort czekoladowy, na którym usiadł ktoś z gości, romans z Robertem Gardnerem (cóż za nerwy, czy oni się wreszcie zejdą z Gilbertem!) i mnóstwo innych wydarzeń. A potem ślub Ani, Wymarzony Domek, Zatoka Czterech Wiatrów i przyjaźń z kapitanem Jimem (okropny płacz, jak kapitan umarł...), potem dzieci, po prostu życie. A potem dużo smutku w Dolinie Tęczy podczas pierwszej wojny światowej, śmierć syna Ani, Waltera, ukochany pies Jima, czekający całą wojnę na powrót pana na stacji (nawet teraz chce mi się płakać, jak sobie przypomnę scenę ich powitania)... To taka książka, którą powinny czytać wszystkie pokolenia dziewczynek, budzi wrażliwość, mówi o prawdziwych uczuciach, o przyjaźni, o potrzebie miłości, o tym, że każdy ma prawo do popełniania błędów ale też o tym, jak naprawdę powinno się żyć. Kocham Anię. Mała  Zosia , córeczka mojej przyjaciółki,  dostanie ode mnie cały cykl Ani.Ciągłość pokoleń musi być zachowana.
Trochę się teraz cofnę do wcześniejszego dzieciństwa, a więc „Dzieci Pana Majstra”, wierszowana opowieść o dzieciach Majstra Tygodnia i imć Niedzieli, noszących imiona dni tygodnia, które wybrały się na owoce do sadu dobrej wróżki. Nie były one niestety grzeczne i poniszczyły mnóstwo drzew , owoców i kwiatów w sadzie, wzbudzając gniew pięknej wróżki. Jedyną pozytywną bohaterką była Sobótka, zwana Butką, napominająca swoje rodzeństwo, ale nikt jej nie słuchał. Oczywiście była to opowiastka z morałem, więc dzieci zostały ukarane i zamienione w świnki, ale za wstawiennictwem Butki kara została cofnięta . A wróżka przykazała wszystkim „ I niech każde z was pamięta: cudza własność to rzecz święta!” No cóż, współczesne dzieci tylko by się z tego obśmiały... Pamiętam przepiękne ilustracje do tej książki, jak również moją radosną twórczość, polegającą na kolorowaniu obrazków w książce... To przez długi czas było moją namiętnością i wiele książek nosi ślady mojej działalności artystycznej.

(przepraszam za paluch w kadrze, jeszcze się nie zgna po operacji i włazi gdzie nie trzeba)

Jedną z nich była „Czarka”, historia o dziewczynce imieniem Irka (czy ktoś w ogóle daje jeszcze córkom na imię Irena? A to takie ładne imię, dla mnie pełne godności i dystynkcji w pełnej formie, a trochę łobuzerskie w zdrobnieniu – Panna z Mokrą Głową się kłania!), która znalazła i przygarnęła pięknego czarnego kotka, który okazał się być czarną panterą z cyrku. Och, jak ja chciałam znaleźć taka panterę! Całym sercem kibicowałam Irce, która nie chciała jej oddać i wściekałam się na wredną koleżankę Irki, Dankę Zdanowiczówną...

A teraz coś bardzo niezwykłego i poetyckiego: „Marcin spod dzikiej jabłoni” Eleanor Farjeon, angielskiej pisarki.Pamiętam, że dostałam to od „cioci” Igi, przyjaciółki mojej mamy z Warszawy, która zawsze odwiedzając nas w Zakopanem dawała mi książki w prezencie. Bardzo niezwykłe książki, bajki i mity hinduskie, baśnie chińskie no i właśnie „Marcina...” To historia obieżyświata Marcina, który trafia do sadu pełnego jabłek i dziewcząt i przez siedem wieczorów musi opowiadać bajkę dla każdej z nich. Wszystkie dziewczyny mają imiona zaczynające się na J: Jesika, Joasia, Janka... Każda jest inna, każda ma sukienkę w innym odcieniu żółci (pierwiosnek, mlecz, kaczeniec,bratek...) i bajka dla każdej dostosowana jest do jej osobowości. A bajki są magiczne, z cudownym i niezwykłym klimatem, po prostu czarodziejskie. W drugim tomie  Marcin po latach trafia do tego samego sadu i opowiada bajki córkom tamtych dziewcząt. Tym razem imiona są na S: Salusia, Sabinka, Sewerka... Urocze to było, naprawdę.
Myślę, że jak na pierwszy odcinek to wystarczy, nie chciałabym zanudzić Was moimi ukochanymi bohaterami. Później przyjdzie czas na klasykę w stylu „Kubusia Puchatka” i „Mary Poppins”.
Ciekawa jestem, jakie książki  Wy pamiętacie i do jakich chętnie wrócilibyście albo czytali dzieciom albo wnukom? 

Przypominam takoż o naszym konkursie „Kiczowym”, do 15 stycznia czekamy na  zdjęcia  i wierszyki!