HALNY, CZYLI MIKA W TEATRZE

Halny... Dziwne zjawisko przyrodnicze, ciepły wiatr południowy, tworzący nad górami ogromne wały chmur, będące odwzorowaniem linii gór na niebie. Gdy tworzy się wał, mówimy: "Oho, halny idzie!" I już wiadomo, że trzeba się przygotować na różne dolegliwości i złe nastroje, bezsenność i kłótnie. Taki to wiatr, działa na ludzi w różny sposób. Wiadomo, że knajpy mają wtedy większe obroty, że karetki na sygnale jeżdżą częściej niż zwykle , że ludzie na siebie warczą i są nienormalnie pobudzeni. No i, niestety, tendencje samobójcze też rosną... 

Ale nie o takim dosłownym halnym tu mowa, a o spektaklu "Halny. Niebezpieczne sny" w Teatrze Witkacego. Trudno zresztą nazwać to po prostu spektaklem teatralnym, to połączenie teatru z koncertem na żywo , z muzyką najwyższej próby, że ośmielę się tak napisać. Kompozytorem jest Józef Skrzek ze słynnej grupy SBB (myślę, że większość z nas ich dobrze pamięta), a towarzyszą mu absolutnie genialni muzycy: Steve Kindler na skrzypcach 9-strunowych (grał z Mahavishnu Orchestra), Steve Schroyder , tworzący instrumentarium elektroniczne (muzyk z Tangerine Dream) i nieprawdopodobny Mirosław Muzykant na perkusji (to prawdziwe nazwisko, nie pseudonim. Kim innym mógłby zostać, nosząc takie nazwisko?)

Nigdy nie byłam wielką fanką muzyki elektronicznej, wydawała mi się trochę mechaniczna i bezduszna, mogłam sobie posłuchać jakiegoś utworu, ale to na tyle. I nie uwierzyłabym nigdy, gdyby mi ktoś powiedział, że właśnie ta muzyka dostarczy mi tylu wzruszeń i przeżyć, że poruszy mnie tak do głębi i da takie poczucie piękna, że aż łzy w oczach stają...

Muzyka jest ramą spektaklu, rozpoczyna go i kończy, przewijając się cały czas w tle przedstawienia. Uwertura trwa dość długo, czaruje dźwiękami, przenosi w inną przestrzeń, przygotowuje nas na to , co zobaczymy. A jeśli chodzi o zakończenie, to jest po prostu nieprawdopodobne, wspaniałe, niezwykłe, wszechogarniające i co tam jeszcze chcecie, przymiotników mi brakuje. Ta muzyka wnika do człowieka do głębi, wyzwala emocje, o jakie bym siebie nigdy nie podejrzewała, budzi jakieś struny w duszy, które rzadko bywają uruchamiane. A jednocześnie daje mnóstwo energii i radości z odczuwania tej muzyki. Trochę to taka muzyka kosmiczna, muzyka planet, z którą w jakiś sposób człowiek czuje się zjednoczony. Być może brzmi to trochę egzaltowanie, nic nie poradzę, tak właśnie czułam. 

A rodzynkiem w cieście był perkusista i kompozytor, Mirosław Muzykant. To, co ten człowiek robi na perkusji, to przechodzi wszelkie ludzkie pojęcie. Szybkość uderzeń, rozmaitość dźwięków, brzmień, siła i moc. On po prostu zapamiętuje się w graniu, sam staje się muzyką... A przy tym to niesłychanie ciepły i miły człowiek, wiem, bo rozmawiałam z nim po spektaklu dwukrotnie (pierwszy raz po premierze w październiku a teraz po raz drugi). Lubię dzielić się tym co czuję i mówić ludziom, jak wielkie wrażenie robi na mnie to co robią. Wydaje mi się, że taka relacja zwrotna twórca - widz jest potrzebna obu stronom, opinia widzów może być potwierdzeniem wybranej drogi bądź stanowić zalążek zmian. Rozmawiałam też z panem Skrzekiem i Steve Kindlerem, również bardzo ciepłe i serdeczne to były rozmowy. Steve Kindler jest dość niezwykłym człowiekiem. Wygląda trochę jak Gandalf, trochę jak Albrecht Durer. pamiętacie taki portret Durera w aksamitnym berecie na bok, z długimi rudymi włosami i brodą? No więc wyobraźcie sobie wysokiego, szczupłego mężczyznę, z siwymi długimi włosami opadającymi na plecy, z brodą i wąsami, o szczupłej ascetycznej twarzy i uśmiechniętych siwych  oczach, w czarnej czapeczce na bok. I ze skrzypcami w rękach. Czarodziej. 

Tu jest próbka umiejętności pana Muzykanta, zwanego najszybszym perkusistą świata.

Sam spektakl jest  ciągiem scen i etiud aktorskich, przedstawiających oddziaływanie halnego na ludzi.  Można w nim odnaleźć swoje zachowania, zachowania znane nam u innych osób czy widziane na ulicy. Jest dziewczyna cierpiąca na bezsenność, jest narkoman wciągający kreskę (największą krechę świata chyba!), jest podcinający sobie żyły. Jest i nawiedzony, głoszący koniec świata i powszechną zagładę. Ten typ człowieka znam, niedaleko mnie mieszkał taki właśnie pan, może nie głosił zagłady, ale przy halnym zakładał skórzaną pilotkę, przypinał jakieś ordery do kurtki wojskowej i chodził po mieście, opowiadając niestworzone rzeczy. Jest i businesswoman w mundurku, siekająca kapustę na zupę odchudzającą i rozmawiająca non stop przez telefon, też z mamą, która ją wkurza  a ona wkurza mamę, jak to między dorosłymi córkami i matkami często bywa. Jest znerwicowana aktorka, przygotowująca się do spektaklu i powtarzająca sobie cały czas: Uspokój się, uspokój, przecież nie możesz tak histeryzować - może trochę autoportret? Jest i starsza pani w bieli i welonie , z gromnicą w rękach przygotowująca się do umierania. Scena, która mnie nieodmiennie śmieszy to moment, w którym owa pani leżąca z gromnicą odbiera telefon komórkowy i na widocznie zadane pytanie co robi, odpowiada zdenerwowana: No jak to co robię, umieram przecież, halny wieje! Być może pierwowzór tej postaci to słynna Biała Dama, pojawiająca się w latach 70-tych na mieście. Była to starsza pani, cała w bieli, czasem w kapeluszu, czasem w krótkim weloniku, w rękawiczkach, która okrążała kilkakrotnie latarnie i rozmawiała sama ze sobą. Spektakl kończy się ożywczym i oczyszczającym deszczem (autentycznym!) , który jak wiadomo, zawsze po halnym następuje. Znerwicowane postacie zrzucają z siebie ubrania i pławią się w tym ciepłym deszczu, zmywając z siebie wszystkie stresy, bawiąc się i ślizgając po scenie jak dzieci. A muzyka narasta, narasta i obejmuje nas wszystkich razem, i widzów, i aktorów, i muzyków. Świat staje się jednością. 

Jeżeli komuś się uda trafić kiedyś podczas pobytu w Tatrach na ten spektakl, to nie przegapcie!

Na zachętę trailer do spektaklu: