KTO TY JESTEŚ? POLAK MAŁY... A MOŻE NIE?

Mam nadzieję, że  trochę was zaintrygowałam tytułem:)) Cała sprawa wiąże się z moimi historiami genealogicznymi.  Trochę o moich dziadkach ze strony Taty już wiecie, pisałam o tym tu:  http://dzikakurawpastelowym.blogspot.com/2014/07/tajna-misja-cudartenki-bieszczady.html

Ostatnio jednak historia rodziny wzbogaciła się o trochę nowych, a w pewnej mierze i sensacyjnych wiadomości.  Wszystko dzięki mojemu kuzynowi z Warszawy, który od ładnych paru lat zaangażował się bardzo mocno w badania genealogiczne naszej rodziny po mieczu.  Specjalista genealog zajął się szukaniem dokumentów i wpisów w księgach kościelnych, kuzyn prowadził poszukiwania w Internecie. Dzięki ich wspólnej pracy udało się  udokumentować powiązania rodzinne aż do ... XVII wieku!!!  A konkretnie do czasów Potopu szwedzkiego:))  Ponoć to prawdziwa rzadkość , żeby udało się ustalić tak konkretnie  i bez wątpliwości linie rodziny.

Mój nieżyjący stryj historyk też w latach 60-tych próbował się tym zająć, ale jak wiadomo, możliwości techniczne były wtedy dużo mniejsze a i dostęp do dokumentów był mocno utrudniony. Stryj przyjął koncepcję, że wywodzimy się od szlachty litewskiej, jednakowoż w świetle aktualnych informacji  okazało się to nieprawdą i raczej pobożnymi życzeniami... Naszymi przodkami byli szynkarze, rzeźnicy, rzemieślnicy a gniazdem rodu Słomniki pod Krakowem, gdzie do dzisiaj mieszka mnóstwo osób o naszym nazwisku. Podczas ostatniego pobytu w szpitalu w Krakowie przeżyłam lekki szok, gdy pani na Izbie Przyjęć poszukiwała mnie w komputerze i zobaczyłam około 30 osób o moim nazwisku, w tym mignął mi pan noszący imię mojego dziadka, rzadkie obecnie bardzo, a mianowicie Adolf...

Dziadek Adolf zmarł  w roku 1919, pozostawiając żonę Marię z sześciorgiem małoletnich dzieci, a dwaj najstarsi synowie służyli w wojsku,  Antoni  w armii gen Hallera.  Ojciec mojego kuzyna, bratanek Taty, wydobył kilka lat temu z Archiwum Wojskowego kopie listów, które babcia pisała z prośbą o zwolnienie syna Antoniego z wojska, aby pomógł jej w opiece nad dziećmi. Po śmierci dziadka znalazła się w dramatycznej sytuacji i nie była w stanie sama sobie poradzić. A oto pierwszy list z 30 sierpnia 1919 roku:

“Do dowództwa armiji gen. Hallera.

Proszę powtórnie(*) o zwolnienie z wojska syna mego, Antoniego C., podporucznika przy pułku artyleryi polskiej 7 dyw. W.P. gen. Hallera w Warszawie, uzasadniając mą prośbę następującymi okolicznościami: 

Przed miesiącem zmarł mój mąż śp. Adolf C., będący leśniczym w dobrach Hr. Augusta Krasickiego i pozostawił mi sześcioro małoletnich, bo w wieku od 5 do 15 lat znajdujących się dzieci. Nieboszczyk nie pozostawił po sobie żadnego, ani ruchomego ani nieruchomego majątku, a że był urzędnikiem prywatnym, więc nie będę pobierać po nim żadnej pensji.

Najstarszy mój syn Jan jest aktywowym oficerem w randze porucznika przy sztabie 10-tej dyw. piechoty gen. Żeligowskiego, lecz nie pobiera tak wielkiej pensyi by mógł wyżywić matkę i tak liczne rodzeństwo, nie mówiąc już o odpowiednim wykształceniu, celem obrania dla nich przyszłego zawodu.

Wchodząc w moje katastrofalne położenie, zgodził się JW.P.Hr August Krasicki, by mój młodszy syn Antonii objął posadę po ojcu i w ten sposób utrzyma przy sobie mnie i resztę moich dzieci. W przeciwnym razie musiałaby być rzeczona posada objętą przez kogo innego, a ja znalazłabym się na bruku bo obarczana tylorga nieletnimi dziećmi, nie mogłabym znależć odpowiedniego zajęcia. Troje z nich uczęszcza już do gimnazjum, lecz musiałaby przerwać naukę dla braku utrzymania, a ich los byłby złamanym na zawsze.

Wnosząc powyższą prośbę, ufam że Wysokie Dowództwo wejdzie w położenie nieszczęśliwej matki i wdowy i przychyli się łaskawie do mej prośby i zwolni mojego syna z wojska, a w ten sposób zabezpieczy dalszą moją egzystencję i uchroni mnie i moje dzieci od doli żebraczej, która nas w razie odmowy niezawodnie czeka.

Kalnica dnia 30 sierpnia 1919 roku.

Marja C..

Stwierdzam wiarygodność powyższej prośby i popieram ją gorąco. 

ZARZAD DÓBR LESKO (podpis nieczytelny).

Ministerstwo zgodziło się na zwolnienie Antoniego ze służby, ale pomimo to i tak był dalej przetrzymywany w wojsku, a potem zachorował na tyfus. Dopiero w grudniu 1920 dostał 2-miesięczny urlop a babcia , już wtedy chora na raka, pisała powtórną prośbę:

“Do Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie.

Proszę o zwolnienie ze służby wojskowej syna mego podporucznika Antoniego C., obecny jego przydział przy Dowództwie 8 ej Dywizji Piechoty. Prośbę swą motywuję następująco:

Od półtora  roku jestem wdową po urzędniku prywatnym, leśniczym; i pozostałam z sześciorgiem nieletnich dzieci: Stanisław lat 16, Kazimierz - 14, Stefanja - 12, Tadeusz - 10, Marja - 9, Helena - 7. Wszystkie dzieci są w szkołach, zaś dwaj najstarszych służy przy wojsku.

Pensji po ś.p. mężu nie pobieram żadnej, całem i jedynem mojem utrzymaniem i tych sześciorga było do tego czasu małe gospodarstwo rolne, które za życia ś.p. męża wchodziło w wynagrodzenie oprócz pensji. Obecnie zaś z chwilą zamianowania następcy na miejsce ś.p. męża, gospodarstwo to zostanie mi odebrane i oddane temuż następcy, skutkiem czego jestem pozbawiona utrzymania i wyrzucona na bruk wraz z dziećmi, gdyż nie mam się gdzie usunąć nie mając własnej realności ani też żadnego majątku.

Ponadto jestem chora i od miesiąca znajduję się na klinice chirurgicznej w Krakowie chora na raka, jako taka więc nie nie mogę zaopiekować się dziećmi i pomyśleć o zabezpieczeniu dla nich jakiegokolwiek bytu, uchronić je od nędzy, która je niechybnie czeka.

Jedynie zwolnienie z wojska jednego ze starszych synów Jana lub Antoniego, może zapobiec temuż,który zaopiekowałby się swem młodszem rodzeństwem i mną chorą.

Proszę zatem gorąco o przychylne załatwienie mojej prośby i zwolnienie syna Antoniego ze służby wojskowej.

Odmowne załatwienie mej prośby pogrąży mnie wraz z dziećmi w skrajną nędzę i zupełną ruinę."

Kalnica, dnia 2 stycznia 1921.

Marja C. 

Prośbę jej wspierał najstarszy syn, Jan, pisząc kilka listów do Ministerstwa.  Po tych wszystkich interwencjach Antoni wreszcie został zwolniony z wojska w kwietniu 1921 roku. Objął posadę podleśniczego w Wierzchowie, ponad 400 km od Kalnicy. W tymże Wierzchowie obydwaj z Janem otrzymali później gospodarstwa jako osadnicy wojskowi.  

Babcia Maria zmarła na raka w sierpniu 1922. 

Wiele jest jeszcze znaków zapytania w tej historii: kto opiekował się dziećmi, gdy babcia była w szpitalu? (Być może niania Tekla, ale to tylko moje domysły), kto finansował pobyt babci  na klinice Uniwersytetu Jagiellońskiego? (może hrabia Krasicki?), jak radziła sobie przez te trzy lata po śmierci Dziadka? Musiała być wspaniałą i dzielną kobietą, zmagając się z tak ciężkim losem i cały czas myśląc o przyszłości dzieci... 

Myślę, że byłaby z nich dumna, gdyby wiedziała, że jeden został historykiem i pisarzem, drugi polonistą, trzeci leśniczym i opiekunem małoletniego rodzeństwa, inny fotografem, mój Tato wojskowym a potem kierownikiem biura podróży, córka pielęgniarką, druga nauczycielką... Można powiedzieć, że wszystkie dzieci "wyszły na ludzi" , dzięki miłości i opiece swojej rodziny, Mamy i starszego rodzeństwa. Antoni poświęcił swoją karierę wojskową aby zająć się wychowaniem swojego młodszego rodzeństwa. I jakoś tak jest do tej pory, że wspieramy się i pomagamy sobie nawzajem...

Na tym zdjęciu w środku z laską Antoni, mój Tato z lewej. Zdjęcie było robione już gdy Antoni był w Wierzchowie i wziął do siebie rodzeństwo, aby się nim opiekować. 

No i jeszcze na koniec wiadomość sensacyjna, wiążąca się z tytułem. Otóż mój kuzyn K., dzięki któremu znamy genealogię naszej rodziny poszedł jeszcze dalej. W rodzinie krążyły podejrzenia, że korzenie swoje mamy też wśród Ormian. Aby sprawdzić tą hipotezę, kuzyn wysłał do USA materiał genetyczny do sprawdzenia tej hipotezy. Jest tam instytucja, która bada jeden gen, dziedziczony przez mężczyzn, a świadczący o przynależności do różnych grup etnicznych. No i okazało się, że żadni Ormianie! Za to raczej Skandynawowie, Szkoci lub Duńczycy... Może więc być, że jesteśmy potomkami jakiegoś szwedzkiego rajtara, przetaczającego się wraz z Potopem przez Słomniki... Ot, niespodzianka historyczna!

Przepraszam za długość tego posta, ale chciałam się podzielić tą zawikłaną historią rodzinną:))

Pozwalam sobie na mały PS. W zakładce "Szary dzień Pana X." jest poniekąd dalszy ciąg pt. "Szalona wiosna PanaU." w opracowaniu redakcyjnym NINKI!
To mówiłam ja - Hana