KINO I JA

Tytuł już mówi, o czym będzie post - o mojej miłości do kina. Ale do kina przez duże K, nie do tandetnej, jarmarcznej  rozrywki , jaką się w dużej mierze stało. Tęsknię do czasów, kiedy kino było sztuką...

Ale od początku i chronologicznie - zaczęło się od poranków dla dzieci o godzinie 11.00 w szacownym kinie "Giewont". Kino owo bynajmniej prowincjonalnym nie było, było to tzw. kino premierowe, w ówczesnym województwie krakowskim kina takie dostawały nowości w pierwszej kolejności. Na poranki uczęszczałam przeważnie z Tatą w niedzielę.  Była i "Polyanna",  i "300 mil do domu", i bajki. Potem już chodziłam sama i z koleżankami. Pamiętam, jak kiedyś w czasie wakacji wybraliśmy się z kuzynem na film "Kowboju do dzieła", dozwolony od lat 16 ( a tak!)  . Znany paru koleżankom J był o dwa lata starszy ode mnie i owe 16 właśnie ukończył, ale wygląd miał wonczas bardzo dziecinny i bez legitymacji go nie wpuścili... Mnie natomiast, 14-latkę jak najbardziej i, kurczę, nikt mnie o legitymację nie pytał... J długo mi tego nie mógł darować:))

Jednak moja miłość do kina rozkwitła tak naprawdę w wyższych klasach liceum i na studiach w Krakowie. Byłam nastolatką trzymaną raczej krótko i wracać do domu musiałam punktualnie. Pamiętam potworną awanturę, gdy spóźniłam się z kina o 1,5 godziny, ponieważ rosyjski "Król Lir" trwał prawie cztery godziny...

Filmem, od którego wszystko się tak naprawdę zaczęło, był "Piknik pod Wiszącą Skałą" Petera Weira. Niezwykły, oniryczny klimat australijskiej pensji dla panien, przyroda australijska i ta niezgłębiona tajemnica zniknięcia kilku pensjonarek... No i ta przenikająca muzyka George Zamfira, grana na fletni Pana... Posłuchajcie zresztą sami:

Okres studiów to przede wszystkim DKF-y, czyli Dyskusyjne Kluby Filmowe , do których namiętnie chodziłam, głownie do nie istniejących już kin "Młoda Gwardia" (obecnie browar) i do kinoteatru "Związkowiec" - same nazwy wskazują, jakie to były czasy:)) Było to też okno na świat filmowy: tam poznałam filmy Kurosawy, Bergmana, Saury, Felliniego, Pasoliniego, Polańskiego... Jednak pierwszą fascynacją stał się Werner Herzog i jego "Szklane serce". Niesamowity film, o szalonym właścicielu huty szkła, który marzył o wynalezieniu prawdziwie rubinowego szkła, z domieszką krwi dziewicy... Część aktorów grała w stanie hipnozy i aż człowiekowi dreszcze latały po plecach. Wizje proroka Hiasa były filmowane na taśmie z grubym ziarnem i odczucie było takie, jakby się wchodziło w obraz.  Niezwykłe były też jego inne filmy, "Stroszek", "Zagadka Kaspara Hausera" , "Nosferatu wampir". Nosferatu grany przez Klausa Kinskiego na zawsze zostanie mi w pamięci jako potwornie nieszczęśliwy wampir, pragnący miłości niemożliwej do spełnienia. A scena, gdy statek Nosferatu wiozący czarną dżumę i hordy szczurów wpływa do holenderskiego portu do dziś mnie przeraża. Można by namalować taki obraz...

A potem Fellini. Mój ukochany "Amarcord" z  fantastyczną muzyką Nino Roty. Życie małego miasteczka we wszystkich porach roku, z galerią baaardzo specyficznych typów i typków, miejscowa piękność Gradisca, idąca w czerwonym płaszczyku pomiędzy tunelami śniegowymi (zima stulecia!) , zupełnie nieprawdopodobny  zestaw nauczycieli tworzących najdziwaczniejsze grono pedagogiczne w historii, a w tle Mussolini i trudny okres dojrzewania nastolatków ( jeden prawie zostaje uduszony przez gigantyczny biust kioskarki w moherowym sweterku) . Przypomnijmy sobie muzykę:

Okres studiów w Krakowie to także słynne Konfrontacje filmowe, święto kina światowego. Wiele filmów można było zobaczyć tylko przy tej okazji - ograniczona dystrybucja na zasadzie wentyla bezpieczeństwa, no i żeby społeczeństwo nie było takie zacofane:)) Godziny spędzone w kolejkach po karnety, a potem już tylko uczta duchowa, codziennie przez chyba 12 dni. Uwielbiałam tą atmosferę, czytanie list dialogowych na żywo przez lektorów (czasem nie trafiali z szybkimi dialogami i zamieniali kwestie bohaterów), zawieranie znajomości z podobnymi kinomaniakami.

W czasie studiów zrobiłam też kurs dla organizatorów DKF-ów, legitymację mam do dziś. I, o dziwo, przydało mi się to dużo później gdy prowadziłam DKF działający przez jakiś czas przy teatrze Witkacego. Seanse odbywały się w kinie  o godz. 22.00!  I tak się dziwię, że ktokolwiek na te filmy przychodził o tej porze, wtedy życie nocne jeszcze tak nie kwitło. Ale bywały takie seanse, że w całym sporym kinie było może 5 osób. Filmy wypożyczaliśmy głównie z Filmoteki Narodowej , przyjeżdżały w ciężkich żelaznych skrzynkach transportem pociągowym, odbierało się je czasem tuż przed seansem na dworcu i potem odsyłało tą samą drogą. Lubiłam robić cykle filmowe, np różne realizacje "Makbeta" (Orson Welles, Polański, Kurosawa), albo hity kina niemego, albo kino amerykańskie lat 70-tych. Potem niestety nie mogliśmy za bardzo się dogadać z dyrekcją kina co do kosztów wynajmu sali i przyjemność się skończyła.

Żal mi tamtych filmów i tamtych małych kin, gdzie nikt nie żarł popcornu a jak ktoś szeleścił cukierkiem to był opieprzany przez pół kina. Pamiętam swój szok w roku 1980 w kinie w Londynie, gdy wszyscy coś jedli i pili a sala kinowa po seansie wyglądała jak pobojowisko i śmietnik. Byłam oburzona i pomyślałam wtedy: Jak to dobrze, że u nas jest inaczej... No niestety już nie jest. I filmy jakieś nie te, natychmiast do zapomnienia po obejrzeniu, chociaż perły się trafiają . I trzeba ich szukać, żeby nie zwątpić, że kino sztuką jest i basta.

Jako suplement muzyka z filmu, który przypomniała mi Hana, a ja się walę po głowie, jak mogłam o nim zapomnieć... "Bagdad Cafe"!!!