BABCIA AGATA

Po wpisie o mojej ulicy odezwały się głosy, żeby napisać coś o babci, która wybudowała Mój Domek. Ja też chciałam jakoś uporządkować te informacje, które posiadam, żeby było wiadomo co i jak. Piszę więc tą garść wspomnień, wyszperane dokumenty i zdjęcia pomogły mi trochę z chronologią. Na pewno dużo fragmentów mozaiki brakuje, wielu nie uda się już odtworzyć, nie ma komu opowiedzieć.

Babcia Agata pochodziła z okolic Przeworska, mieszka tam do dziś część dalszej rodziny Babci. Dziadek Jan pochodził też ze wschodu z okolic Sambora na Kresach. Uczył się w szkole języka ruskiego, mam jedno jego świadectwo ze szkoły podstawowej. Niestety nie wiem, gdzie i jak się poznali i spotkali , Mama nigdy o tym nie opowiadała.Prawdopodobnie pobrali się w 1912.  Dziadek był bardzo dobrym, spokojnym człowiekiem, kochającym swoje obie córki. Zmarł niestety jak moja Mama miała 11 lat. Pracował jako woźny pocztowy, po naszemu listonosz. Do Zakopanego trafili z Babcią chyba na skutek przeniesienia służbowego. Musiało to być tuż po I wojnie, bo mama urodziła się już w Zakopanem, w 1915 roku. Na skutek „utraty sił fizycznych i 100% niezdolności do pracy” (cytat z orzeczenia Dyrekcji Poczt i Telegrafu) dziadka przeniesiono w końcu marca 1926 na emeryturę, a właściwie rentę. Niestety już 22 kwietnia zmarł... Babcia została ze skromną rentą wdowią i dwójką córek. To Babcia była tą opoką, na której opierała się rodzina, to ona zajmowała się sprawami bytowymi, ona budowała dom, ona prowadziła sklep i wychowywała i kształciła córki. Mam dokument o nazwie „Dekret ustanowienia opiekunem” (po śmierci Dziadka to Babcia musiała być prawnie ustalonym opiekunem) i nie mogę się powstrzymać od cytatu:

„... jest obowiązkiem opiekuna nakłaniać powierzonych jego opiece do bogobojności i cnoty, wychowywać ich stosownie do stanu na użytecznych obywateli, (…), zarządzać uczciwie i starannie ich majątkiem...”

To dziadek:

A to babcia z siostrą, chyba jeszcze jako panna.

I jeszcze jeden piękny dokument, który przedstawiam w całości:

W 1914 roku Babcia ukończyła kurs MIĘSIENIA I WODOLECZNICTWA, czyli po naszemu MASAŻU I HYDROTERAPII w sanatorium doktora Kupczyka w Krakowie i to jest własnoręcznie przez pana doktora napisane zaświadczenie. Mam nadzieję, że da się powiększyć i przeczytacie całość. Potem pracowała jakiś czas w w sanatorium doktora Dłuskiego w Zakopanem, teraz mieści się tam tzw ACR, sanatorium rehabilitacyjne.
TU PRZYTACZAM TREŚĆ DOKUMENTU:
Pani A.B. zamieszkała w Zakopanem, odbyła w mojej lecznicy 4-tygodniowy kurs mięsienia i wodolecznictwa od połowy marca do połowy kwietnia b.r.  Przykładając się pilnie i pracowicie do nauki, nabyła teoretycznych zasad i wprawy w wykonywaniu mięsienia i zabiegów wodoleczniczych jak: półkąpiółki, nacierania częściowe i prześcieradłowe, zawijania w koce, nakładanie opasek itp.
Kraków 17 kwietnia 1914,  JB Kupczyk, dyrektor Zakładu

Przed Zakopanem dziadkowie mieszkali w Prokocimiu pod Krakowem, teraz to oczywiście dzielnica Krakowa. Jeśli dobrze kojarzę, to mieszkała tam też Babci siostra i jej rodzina. Dziadek zmarł w 1926 roku, a już w 1927 zostało wydane pozwolenie na budowę domu. Była więc Babcia nader praktyczną i obrotną kobietą. Domek został wybudowany systemem pół-chałupniczym, z pomocą sąsiadów i w sporej części własnymi rękami Babci. Zawsze mnie dziwił brak kątów prostych w narożnikach ścian, miejsca spotkania ścian są zaokrąglone, podobnie jak zetknięcie się sufitu ze ścianami. To pewnie efekt tych chałupniczych metod...

A oto zezwolenie na budowę domu:

Budując dom, miała już wtedy zamiar założyć sklep, bo na zezwoleniu na budowę jest jak wół napisane, że w jednym z pokoi ma być sklep. Właściwie sklepik, mieścił się w mniejszym pokoiku, takim bardziej podłużnym. Był to sklepik z „artykułami kolonialnymi” , typu szwarc-mydło-powidło. Sklepik funkcjonował przez całą wojnę, aż chyba do 1947 lub 1948 roku. Babcia bardzo pomagała sąsiadom, dawała sporo „na zeszyt”, ludzie zarzekali się, że po wojnie oddadzą długi, niestety, jedyną osobą , która przysłała pieniądze po wojnie z Krakowa, była pisarka Natalia Rolleczek, autorka „Drewnianego różańca”. Niestety nie mogę znaleźć zdjęcia domku z okresu sklepowego, będę jeszcze grzebać, jak znajdę, to uzupełnię. W czasach przedwojennych i wojennych nie było chyba doprowadzonej wody, pamiętam jak Mama opowiadała, że nosiły z ciocią wodę ze studni koło mostu, ślizgając się z wiadrami po oblodzonej ulicy...

Po wojnie Babci jako kapitalistce dokwaterowano lokatorkę , do tego 1 pokoju i kuchni, gdzie ona spała to nie wiem, chyba w kuchni. Babcia długo wojowała, żeby się tej lokatorki pozbyć, w końcu jej się udało, ale sklepik w epoce walki z własnością prywatną trzeba było zlikwidować.

Jaką była osobą?? Życie ją zmusiło do tego, żeby była silna i twarda, nie była czułostkowa i chyba nie bardzo umiała okazywać swoich uczuć. Bywała szorstka i apodyktyczna, bardzo nie lubiła, żeby się jej sprzeciwiać:)) A z drugiej strony pomagała swoim córkom ,opiekowała się ich dziećmi. Moją siostrę cioteczną, najstarszą córkę cioci wychowywała w Zakopanem aż do jej wieku szkolnego, ciocia mieszkała w Krakowie i miała ciężkie warunki mieszkaniowe. Moja Mama, wówczas panna, pomagała Babci w zajmowaniu się najstarszą wnuczką. My mieszkaliśmy razem z Babcią. My, to znaczy moja Mama, Tato i ja , mieszkaliśmy w mniejszym pokoju, tam gdzie był sklep, Babcia w większym, przy kuchni. Rodzice oboje pracowali, a nie chcieli mnie dać do przedszkola, Babcia więc zajmowała się mną podczas ich nieobecności. Pamiętam, że troszkę się jej bałam, była wtedy szczupła, koścista, dość wysoka i wydawała mi się trochę niedostępna. Ale wiem na pewno, że bardzo mnie kochała...

A to córki Babci, czyli Mama i Ciocia, mama to ta ciemnowłosa:

To M., najstarsza wnuczka na naszym podwórku:

A tu Babcia i ja:)))

Oraz 3 pokolenia: Babcia, Mama i ja przed naszym domkiem...

Była znakomitą kucharką, gotowała świetnie. Pamiętam, że robiła domowe ptysie i pączki z różą, przepyszną rzymską pieczeń, ciasto drożdżowe z kruszonką, rozpływające się w ustach... O, i pierogi z jagodami z najcieńszego ciasta jakie w życiu widziałam.

Babcia była również ewenementem medycznym:)) W wieku 82 lat złamała nogę w biodrze. Normalnie nie ma mowy o zrośnięciu się kości w takim wieku, a u babci w ciągu dwóch tygodni pięknie się zrosło, w szpitalu pokazywali ją studentom medycyny jako niezwykły przypadek. Rozmawiałyśmy kiedyś z Kalipso, jakie dziwne rzeczy się pamięta, ja pamiętam doskonale pantofelki jakie miałam na sobie podczas wizyty u Babci w szpitalu... Jasnobrązowe sztruksowe z żółtym środkiem...

Pod koniec życia Babcia dużo leżała i tak sobie cicho jęczała „O Jezu, Jezu, Ojejejej, ojejej...” , co okropnie denerwowało moją Mamę, która stale myślała, że dzieje się coś złego. Na jej nerwowe zapytania „Mamo, co ci jest, co cię boli???” Babcia odpowiadała ze spokojem: „Nic takiego, ja sobie tak lubię pojęczeć, jak tak jęczę to mi lepiej...”

Babcia zmarła w domu, gdy miałam 10 lat. Pamiętam ją leżącą na łóżku z różańcem w dłoniach i ciemnej sukience. Nie chroniono nas wtedy sztucznie przed tak naturalnymi sprawami jak śmierć kogoś z rodziny. Pamiętam moją kuzynkę, tą, którą Babcia wychowywała, która zamknęła się w pokoju ze zmarłą i długo się z nią żegnała. Bóg jeden wie, jak to pożegnanie wyglądało... Były bardzo ze sobą związane, to była Babci ukochana i najstarsza wnuczka.

Pamiętam też, że w dniu pogrzebu prószył trochę śnieg, a ja martwiłam się, że mam tylko granatowe spodnie, a nie mam czarnych...

Napisałam to wspomnienie, żeby uporządkować trochę historię rodziny i żeby młodsze pokolenia też coś na ten temat wiedziały. A Babci ukochana wnuczka, wychowywana przez nią M., kilka dni temu sama została babcią... Może kiedyś i ten najmłodszy członek rodziny to przeczyta i dowie się czegoś o swoich pra-pra-dziadkach:))

Babciu Agato, dziękuję ci, że byłaś...

SUPLEMENT

A tu, żeby dostarczyć uciechy wszystkim Kurom, niespodzianka, dadam!!! W charakterze zajączków wielkanocnych występują: Bacha i niżej podpisana... O matusiu, ten berecik z antenką i białe rękawiczki....

PS. Niektóre zdjęcia wklejały mi się z białym tłem i nie umiem tego zmienić:((